Gelukkig nieuwjaar!
Of misschien kan ik beter zeggen, met de filosoof Nietzsche: ik wens je ongeluk toe. Dat klinkt te heftig misschien? Nietzsche heeft het zelf over ziekte en troosteloosheid. Waar is dat dan goed voor? Hij ziet het niet als doel, maar richt zich op waar lijden – en alleen lijden – toe kan leiden.
Nietzsche zou je het lot van de verliezers toewensen. En geen medelijden hebben. Want hij wenst je juist dat toe waar je ongetwijfeld toch wel vroeg of laat mee geconfronteerd zal worden. Opnieuw: niet als doel. Maar om iets aan te willen boren, dat enkel naar boven komt door worsteling. Niet gegarandeerd, soms wel, maar soms ook niet. Durf je dat aan?
Onze tegenslagen zijn namelijk niet alleen onvermijdelijk, ze zijn uiteindelijk ook noodzakelijk als we werkelijk willen proeven van de doorleefde bezielde vorm van dat wat we elkaar ieder jaar weer toewensen: geluk.
Geluk komt zelden zomaar aanwaaien, ze wordt geboren uit de gruzelementen van ons leven (Rumi). Juist in de winter, ontdek je de zomer in jezelf (Camus). En daarom durf ik soms, maar lang niet altijd, met knikkende knieën met Nietzsche mee te fluisteren:
Durf te falen, keihard onderuit te gaan en met lege handen te staan.
Opdat je mogelijk een gelukkig nieuwjaar mag gaan beleven.
Ik start in ieder geval dit jaar met de zesde spelregel: ‘durf te falen’. De komende weken zal ik me opnieuw gaan verdiepen in allerlei vormen van toegepaste improvisatie, me buigen over gedegen wegen tot reflectie en me onderdompelen in allerhande beproefde bronnen van inspiratie op zoek naar een moderne levenskunst voor iedereen.
De monnik Thomas Merton schrijft: “If you want to identify me, ask me not where I live, or what I like to eat, or how I comb my hair, but ask me what I am living for, in detail, ask me what I think is keeping me from living fully for the thing I want to live for.” Die laatste vraag, daar ga ik me deze periode in vastbijten.
Welke angst houdt me tegen om ten volle te leven? Wat zou ik doen als ik nu wist dat ik ik niet zou falen? En wat als ik wel zou falen, keer op keer, en dat dit simpelweg de route is richting succes? De prijs die je nu eenmaal betaalt, voor de prijs die je dan ooit behaalt? Dat het proces het product is? En we zodoende alles uit het leven falen en onszelf tevoorschijn spelen?
Vanuit dit soort vooronderstellingen leert een improvisator te springen en simpelweg te vertrouwen dat de rest wel volgt. Het onbekende te omarmen. Alles te gebruiken om mee te spelen. Door dit heel bewust te oefenen kun je ook in het dagelijks leven makkelijker tegenslagen en veranderingen integreren en benutten en het leven ten volle leren leven.
Midden in de sprong (scared) krijgt het leven gewicht (sacred). Daar waar we hangen tussen vrede en verwarring hopend op een goede afloop. Waar we vol verwondering en vrees ineens de zin van het bestaan zien. Waar we bevend en benieuwd onszelf tegen het lijf lopen. Daar waar je niet terecht komt met zekerheid, veiligheid, klampen of comfort.
Alleen als je loslaat vind je je leven.
Durf te falen, het is geen punt.
Vormen van toegepaste improvisatie
In The Improv Handbook geven de auteurs inzicht en oefening op het gebied van status en de hunkering naar controle, beide heel erg van toepassing in onze onzekere tijd en worstelingen met statusangst. In Life Unscripted laten de auteurs zien hoe fouten geschenken kunnen worden en onderbrekingen juist kansen zijn. Bij Gunster leren we hoe we een moedige mindset kunnen ontwikkelen, van ‘ja’, in plaats van ‘ja-maar’, want wat als alles lukt? Ik laat me in ieder geval even in mijn ziel kijken door Carrane waar improvisatie een soort exposure therapy wordt. Ik verwacht uit Easy weer oefeningen te halen om veerkracht en vertrouwen verder te gaan ontwikkelen, zodat we dichter bij het doel komen om meer moed en plezier te vinden, want relax, we’re all just making this stuff up!
Wegen tot gedegen reflectie
Julian Barnes neemt ons mee in zijn eigen bespiegelingen over dat wat ons misschien nog wel de meeste angst aanjaagt: de dood. En is het niet de dood dan is het wel statusangst, daar weet Alain de Botton wel raad mee. Wat je obstakel ook is, Ryan Holiday ziet het als je weg. En ben je eenmaal hard op je giechel gevallen, dan helpt Brené Brown je weer omhoog. Het is de kunst om ongelukkig te kunnen zijn, betoogt Dirk de Wachter. Falen is eenmaal onderdeel van het leven. En onzekerheid, dat is wijsheid, volgens Watts.
Bronnen van beproefde inspiratie
Al die angsten en worstelingen in ons hart, hoe gaan we daar eigenlijk mee om? Hoe was dat voor die profeten die verteerd werden door de boodschap die ze uitdroegen? Hoe ziet het eruit om van beneden te vertrekken, juist de onderste weg te gaan door het falen heen in plaats van bovenlangs? En zo altijd een beginner te blijven, elke keer weer opnieuw? Is dat niet ook het leven: een tragikomedie? En gaat daar de bergrede niet over? Of zit daar ook nog iets in van een sprookje? Te mooi om niet waar te zijn?
Genoeg dus om weer te onderzoeken en verwerken. Hopelijk versta ik straks weer meer de kunst om de mist in te gaan, met volle overgave en in vertrouwen dat het allemaal deel is van het proces. Ik deel graag op termijn mijn inzichten en ideeën weer met je op wat voor manier dan ook. Heb je interesse? Laat het me weten. Voor nu: maak er wat moois van!
Heb je tips, suggesties of ideeën, laat het me weten en mail me op mark@improvtheworld.nl.
