In de charmante, inspirerende en hoopvolle documentaire Tomorrow reizen actrice Mélanie Laurent en eco-activist Cyril Dion samen de wereld over op zoek naar kleinschalige, simpele oplossingen met grote gevolgen. Want er móet iets gebeuren; niet over een paar jaar, maar morgen.
Tijdens de reis van Laurent en Dion komen zij in contact met vele verschillende pioniers, die allen op hun eigen, haalbare manier een steentje bijdragen aan het welzijn van de aarde op het gebied van landbouw, energie, economie, democratie en scholing. Wat dacht je bijvoorbeeld van een organische markttuin of een volledig groene gemeenschap? Of van urban farming en revolutionaire onderwijssystemen? Hoe origineel of juist cliché alle verschillende ideeën ook zijn; ze zijn allemaal bedacht door kleine, lokale groepen mensen die een alternatief bedenken voor het huidige, falende model. Doe eens gek.
Als een improvisator naar de regels zou kijken die ik tot nu toe aan je heb voorgelegd, dan zou deze er meteen aan toe willen voegen: probeer nu van alle zes voorgaande spelregels ook eens het tegenovergestelde, of ga nog dieper en verder in dezelfde richting, of laat alles los om je opnieuw te verrassen en te verwonderen over dat wat zich aandient. Het is de kunst om dat wat we nu ‘normaal’ vinden opnieuw voor te stellen. En dat is geen luxe in een tijd waarin alles op zijn kop is komen te staan.
De kans is namelijk groot dat alle huidige ideeën, systemen en regels (inclusief de zeven spelregels van Improv the World) een vals gevoel van houvast en veiligheid voor je hebben gecreëerd. Als ik nu gewoon dit doe, dan gebeurt er dat. Als … dan …, maar de kunst is om te leren improviseren met het onverwachte en dit op een paradoxale manier juist te verwachten. Alleen zo ontstaat er ruimte voor nieuwe dingen – een nieuwe wereld.
Wat nu als er meer mogelijk is dan we (of als we) denken? Wat als dingen wél anders zouden kunnen (en misschien moeten)? Wat als dat wat we nu normaal (zijn gaan) vinden helemaal niet zo vanzelfsprekend is?
Wat als de toekomst in het verleden ligt? Het onmogelijke mogelijk is? Er meer dan genoeg zou zijn? We de wereld niet moeten proberen te redden? Wat als je tevreden zou zijn? Je geduld zou hebben met jezelf? Niet ons hoofd maar ons hart leidend zou zijn? Het goed is om te deugen? Wat als God als een kind zou zijn? Er altijd een keuze is? Wachten alles waard is? Schoonheid leidend zou zijn? Liefde het laatste oordeel? Je huidige leven de beste optie? Je handen je helpen om te denken en voelen? Er leven is voor de dood? Spelen onze aanpak? Dat wat leeg is nooit ledig? Het aan ons is maar niet bij ons begint? Wat als water de weg wijst? We samen leren dansen? En gewoon nu hier zouden zijn? Wat dan?
In deze coronatijd en met alles wat er speelt op zoveel terreinen is er een ongekende kans voor reflectie: hoe wil ik mijn leven leven? Wat is werkelijk waardevol? Kunnen we ook anders met elkaar en de planeet omgaan? Veel meer mensen nemen (of hebben) de tijd (al dan niet noodgedwongen) voor contemplatie. We zijn al kabbelend ineens tot stilstand gebracht. De plotse onderbreking maakt dat we alles opnieuw kunnen en willen bekijken. Het leven zal nooit meer hetzelfde zijn als voorheen.
Met deze laatste spelregel wil ik op zoek naar ‘dat wat zou kunnen zijn’. De bepalende periode waarin we zitten biedt veel kansen voor bezinning en handvatten om een andere koers te gaan. Misschien kom je zelfs tot het idee dat wat zou kunnen zijn, misschien wel zou moeten zijn. Begin je te proeven dat er een andere wereld mogelijk is én nodig is. En neem je de moeite om deze toekomst stap voor stap zelfs te leren leven in het hier en nu.
Daarmee zijn we aan het slot gekomen van de zeven spelregels van de moderne levenskunst voor iedereen. We begonnen met ‘dat wat is’, ofwel het leren spelen met aandacht (1). Leren spelen met aandacht vanuit een bewust verhaal (2) met karakter (3) vormt de basis. Zo kunnen we zinvol accepteren wat zich aandient (4) . En dat wat we maken wordt pas echt mooi als anderen gaan stralen (5) en we durven te falen (6).
Wat ons nu drijft is ‘dat wat zou kunnen zijn’, dus kom in beweging (met improvisatie), vertrek vanuit bezieling (met inspiratie) en neem de tijd voor bezinning (met reflectie). Vanuit integriteit, wijsheid en creativiteit komen we tot bloei en deze wereld tot haar bestemming.
Bezieling is hierin het sleutelwoord. Daarin ligt het fundament voor daadwerkelijke vernieuwing en duurzame verandering. Zonder inspiratie reflecteren we alles kapot en bewegen we zonder ergens te komen. Door dat wat we ‘bezieling’ noemen vinden we betekenis in wie we zijn, wat we doen en waar we voor staan en gaan. Dit is werk voor de ziel.
Doe eens gek gaat over het leren hanteren van ons voorstellingsvermogen en de kracht van bezieling waarmee we geloven tegen beter weten in, hopen tegen de klippen op en lazarus van de liefde leren leven.
Kortom, dit gaat in één woord over VREUGDE.
PS. bovenstaande zou een mooie graadmeter kunnen zijn voor de verkiezingen die eraan komen: bij welke partij proef je de meeste bezieling? Welke lijsttrekker kan er nog een beetje gek doen? En van welk programma wordt je nu daadwerkelijk blij?
Vormen van toegepaste improvisatie
Zoals altijd gaan we ook deze laatste keer op zoek naar allerlei vormen van toegepaste improvisatie. Wat kunnen we bijvoorbeeld leren van Constantin Stanislavski over het gebruik van ons voorstellingsvermogen? Wat maakt de creatieve mindset van een kunstenaar zo belangrijk volgens Merlijn Twaalfhoven? Welke verhalen deelt Brendan Vaughan over hoe we net als MacGyver kunnen leren zien wat er allemaal wel is en zou kunnen zijn in plaats van wat er niet is? Wat leert Peter Brook ons over de lege ruimte die nooit ledig is en waarin van alles mogelijk is? Welke oefeningen reikt Clay Drinko ons aan om spelenderwijs bij ons volle verstand blijven? En hoe is het mogelijk om tot grotere creativiteit te komen die de wereld kan veranderen volgens Keith Sawyer?
Wegen tot gedegen reflectie
Op zoek naar gedegen wegen tot reflectie zoek ik bij Shannon Lee naar de lessen die we kunnen leren van haar vader, Bruce Lee, en de kracht van water. Bij de schrijver Matt Haig ga ik op zoek naar dat ene leven dat we werkelijk willen leven – wat is een leven dat het waard is om te leven? En bij Simon Sinek duik ik in de wereld van oneindige mogelijkheden. Ook bij de dirigent Benjamin Zander hoop ik de kunst van dat wat mogelijk is verder te leren verstaan. Wat maakt eigenlijk een gezond verstand volgens psychiater Neel Burton en is gek wel werkelijk zo gek? En hoe kunnen we meer ruimte maken voor vreugde volgens dichter Ross Gay?
Bronnen van beproefde inspiratie
Er is geen leven zonder bezieling, dus duik ik voor deze laatste spelregel opnieuw in wat beproefde bronnen van inspiratie. Zo hoop ik bij Makoto Fujimura inspiratie op te doen over de koppeling tussen kunst, creativiteit en voorstellingsvermogen én geloof. Als westerling ben ik heel benieuwd naar de wereldbeschouwing van Satguru Sivaya Subramuniyaswami en hoe het goddelijke overal terug te vinden is. Van Ram Dass wil ik vooral leren hoe in het hier en nu te zijn en verbinding te maken met de diepere lagen van ons bewustzijn. Ik laat me ook graag inspireren door het dagboek en de existentiële ervaringen van Dag Hammarskjöld. En Rumi keert opnieuw terug in mijn lijstje, ik krijg geen genoeg van zijn gedichten. Tot slot is er onlangs weer meer belangstelling gekomen voor Edith Eger en hoogste tijd om haar boek The Choice nu te lezen. Kiezen is vaak het aller moeilijkst en het past perfect bij de zevende regel die dat wat mogelijk is op het spel zet.
Genoeg dus om weer te onderzoeken en verwerken. Hopelijk versta ik straks weer meer de kunst om een andere wereld voor te stellen en met bezieling te kiezen en een beweging te creëren die alles op z’n kop kan zetten. Ik deel graag op termijn mijn inzichten en ideeën weer met je op wat voor manier dan ook. Heb je interesse? Laat het me weten.
Heb je tips, suggesties of ideeën, laat het me weten en mail me op mark@improvtheworld.nl.
Voor nu: doe eens gek!
