We zijn door en door verhalende wezens. Als ik je zou vragen iets over jezelf te vertellen, dan volgt er waarschijnlijk een verhaal of een reeks verhalen. Niet alleen over waar je nu bent, maar ook over hoe je hier bent gekomen. Verhalen over de ervaringen, ideeën en mensen die je leven hebben gevormd. En misschien ook verhalen die je richting geven. Toch zijn we ons vaak niet zo bewust van de verhalen die ons bepalen.
Zo dacht Emily dat geluk najagen het doel van het leven was. En succes de weg naar geluk. Ze vertelt erover in haar TED Talk.
Toegepaste improvisatie
In de aanloop naar de workshop ‘Dien het verhaal’ op 16 april ben ik me aan het verdiepen in alle creatieve inzichten en ideeën uit de toegepaste improvisatie die ons kunnen helpen ons verhaal nog beter te dienen. Op zoek naar oefeningen en werkvormen die ons in beweging weten te krijgen en nieuwe inzichten naar boven weten te brengen.
Wat kunnen we bijvoorbeeld leren van Del Close over scènes bouwen met een open blik, het principe van: ‘show don’t tell’, op zoek gaan naar het ‘spel’ in een situatie, je handelen in het hier en nu houden, het belang van stilte of de kracht van drie?
Wat ontdekken we bij Keith Johnstone over gewoon op weg gaan zonder dat we een script hebben, het belang van daadwerkelijke interactie om ons verhaal op te bouwen, de held leren spelen (zonder de held te willen zijn), morele keuzes maken, spelen en leven in de lijn der verwachtingen, het punt of de bedoeling, betekenis en waarde vinden in ons spelen en leven, het mysterie omarmen en de sleur doorbreken?
En wat werkt Anthony Frost uit over doelen hebben en omgaan met weerstand, je concentreren op thema’s in je verhaal, het gebruiken van je geheugen en het uitwerken van je karakter en het gebruik maken van narratieve structuren om je verhaal op te bouwen?
Er is meer dan genoeg om te ontdekken en ik zie ernaar uit om de inzichten en principes met je te delen zodat je ze voor jezelf kunt gaan toepassen in je dagelijks werken en leven.
Wijsheid uit oude en nieuwe bronnen
Naast dat we in beweging komen is er genoeg om ons vervolgens op te bezinnen. Wat komt er eigenlijk allemaal naar boven aan vragen en inzichten? Wat leren we over de verhalen die we (onbewust) leven en mogelijk anders willen gaan inkleuren of toch willen bijsturen? Als we in beweging komen brengen we vanzelf allerlei inspiratie in, het kleurt de inhoud van wat we doen, maar waar putten we eigenlijk uit? Ik ga me verdiepen in verschillende bronnen om nieuwe of oude inspiratie op te doen.
Henri Nouwen buigt zich over het eeuwenoude verhaal van de verloren zoon (in de Bijbel, het boek Lucas, hoofdstuk 15). Zijn we nu eigenlijk de jongste zoon (of dochter): ontheemd en doodmoe verlangend om terug te keren naar huis? Of de oudste zoon (of dochter): thuis maar net zo verloren in onze zelfrechtvaardiging, boosheid en jaloezie? Of geroepen om een vader (of moeder) te zijn: en anderen met liefde een thuis te bieden?
Thomas Cahill graaft de schatten op van het Joodse volk en laat ons zien dat ze revolutionaire verhalen en ideeën aan de wereld hebben toegevoegd: ‘Jews began to see time differently, as a narrative whose triumphant conclusion would come in the future. From this insight came a new concept of men and women as individuals with unique destinies, and our hopeful belief in progress and the sense that tomorrow can be better than today.’
Daar waar Yuval Noah Harari nogal pessimistisch is over de mens (‘We are more powerful than ever before, but have very little idea what do to with all that power (…) is there anything more dangerous than dissatisfied and irresponsible gods who don’t know what they want?’), laat Deepak Chopra een geschiedenis zien van profeten, heiligen, mystici en martelaren die geraakt zijn door het goddelijke (‘Love is the only reality, and it is not a mere sentiment. It is the ultimate truth that lies at the heart of creation.’).
En ik duik in het boek van Rumi en het boek van vreugde (met Desmond Tutu en de Dalai Lama) op zoek naar de mooiste verhalen en gravend naar inzichten over het vinden van vreugde. Ik ben benieuwd!
Improviseren in een pandemie
Ik breng alles bij elkaar op 16 april in een workshop die bol staat van beweging en bezinning en waar je vol bezieling weer uit loopt. Een workshop waar we met hoofd, hart en handen aan de slag gaan.
Afhankelijk natuurlijk van hoe het huidige verhaal rondom het Coronavirus zich verder ontwikkelt ? Het is volop improviseren en dus in wezen: adequaat, bewust en intentioneel reageren.
Laten we de huidige situatie als voorbeeld nemen. We maken hier sowieso een verhaal van met elkaar. Onze dagelijkse routine wordt onderbroken (zoals Johnstone zijn improvisators traint) en we hebben een probleem, wat doen we ermee? We kunnen twee soorten verhalen vertellen: 1) een verhaal vol van angst, nijd, ondoordachte acties, slechte keuzes, meeliften op paniek, schijnheiligheid, recht van de sterkste, ieder voor zich, met alle gevolgen van dien (narratief psycholoog McAdams noemt dit letterlijk een ‘contamination story’, alles wordt overweldigd en gekleurd door negativiteit). 2) een verhaal vol van hoop, zorg, omzien naar elkaar, wijsheid, goede doordachte keuzes, de juiste offers brengen, creativiteit, het beste van onszelf laten zien, boven onszelf uitstijgen, kalmte, bewustwording, reflectie op wat werkelijk belangrijk is, een hoger doel dienen en dat samen met elkaar (wat McAdams een ‘redemptive story’ noemt).
Welk verhaal kies je?
Leer mee, doe mee en ervaar het zelf op 16 april, ik hoop je daar te zien. En mocht je nog leuke ideeën of input hebben rondom dit thema, laat het me weten. Let’s improv the world! ✌️
