Karakter is essentieel. Maar in een versnipperde wereld raak je gemakkelijk verknipt. Ons leven versplintert zich in verschillende werelden – als partjes van een sinaasappel – met soms uiteenlopende waarden en verwachtingen. Hoe blijf je trouw aan je karakter als je verschillende rollen speelt? Hoe blijf je niet alleen loyaal aan je rol, maar ook iemand uit één stuk? Misschien is ons karakter wel te vergelijken met het sap in een sinaasappel dat we meenemen in alle ‘partjes’ van ons leven.
Deze weken ben ik me verder aan het verdiepen in de spelregel: blijf trouw aan je karakter. Door deze spelregel toe te passen in je dagelijks leven ontdek je o.a. dat jouw liefde uiteindelijk het meest bepalend is voor je karakter en leer je deze richten. Zo blijf je dezelfde op verschillende momenten, op verschillende plekken, van binnen en van buiten.
Misschien is ons karakter wel te vergelijken met het sap in een sinaasappel dat we meenemen in alle ‘partjes’ van ons leven.
Columnist David Brooks noemt het huidige moment, onder invloed van het coronavirus, een test. Deze tijd roept de vraag op: hoe gaan wij reageren? Wat komt er bij ons naar boven en naar buiten? Wat leeft er eigenlijk allemaal van binnen? Hoe zijn we door de tijd gevormd en gevoed? Waar komt onze inspiratie vandaan? Allemaal vragen over ons karakter.
Koning Willem-Alexander refereerde in zijn toespraak op 4 mei aan Jules Schelvis. ‘Breekbaar, maar ongebroken,’ zo werd Jules door de koning beschreven. Ook een mooie definitie van karakter: dat wat breekbaar, maar ongebroken is. Dat wat ons fundamenteel bepaalt en beweegt, wat er ook gebeurt, een constante door de tijd heen. Hoewel Jules de meest verschrikkelijke dingen had meegemaakt, bleef hij in alles en voortdurend trouw aan zijn karakter.
Het mag duidelijk zijn dat ons karakter belangrijk is. En zeker in deze coronatijd speelt ons karakter een grote rol. Onze levens staan op allerlei manieren onder druk. Als je een theezakje in heet water stopt, dan komt er onder die ‘druk’ een smaak tevoorschijn. Wat komt er bij jou tevoorschijn in de dynamiek en stress van deze tijd?
De komende weken ga ik zelf weer verder op onderzoek uit. Wat kan ons verder helpen reflecteren, inspireren en improviseren? Wat brengt ons weer in beweging daar waar we zijn vastgelopen?
Wat kunnen we nu met deze spelregel in ons dagelijks leven? Wat is dat eigenlijk: karakter? Hoe zit dat met integriteit? De rol(len) die we spelen? Met ons valse en ware zelf? De schaduwkanten diep van binnen? Hoe word je jezelf? En hoe blijf je jezelf? Zit dat in onze woorden en daden? Of moeten we dieper zoeken naar wat ons beweegt in ons hart?
Genoeg vragen om op te reflecteren, om ons op te bezinnen. In de hoop om daardoor met meer bezieling weer verder vooruit te kunnen.
Vormen van toegepaste improvisatie
Vanuit de toegepaste improvisatie ga ik opzoek naar creatieve ideeën die ons kunnen helpen om trouw te blijven aan ons karakter. Wat doet een improvisator eigenlijk als hij een karakter aanneemt? Wat helpt een improvisator om dit karakter vast te houden?
Ik ga op zoek naar oefeningen en werkvormen die ons in beweging weten te krijgen en nieuwe inzichten over onszelf naar boven weten te brengen. Wat kunnen we leren van Gary Izzo over karakterontwikkeling in het interactieve theater dat het leven in wezen is? Hoe helpt Paul Jackson ons door middel van improvisatie antwoord te geven op de vraag: wie ben ik? Wat voor gereedschappen reikt Konstantin Stanislavski ons aan om onze rol eigen te maken? Welke oefeningen gebruikt Viola Spolin om ons te leren ons karakter uit te drukken? Wat is een karakter eigenlijk volgens Tom Salinksy? En hoe kunnen we ons karakter, volgens Stephen Nachmanovitch, als voertuig gebruiken om met bezieling door het leven te bewegen?
Wegen van gedegen reflectie
Het is een ding om (weer) in beweging te komen door improvisatie, maar vervolgens helpt het ons om te reflecteren waarheen, waarom en waartoe we bewegen. Met de volgende boeken wil ik wat bezinning aanbrengen in ons improviseren.
Wat ontdekken we bijvoorbeeld bij James Clear over het vormen van ons karakter over langere tijd door kleine aanpassingen in ons gedrag en onze gewoontes? Wat reikt Russell Brand aan vanuit het ’12 stappen programma’ als het gaat over de moeilijkheden en mogelijkheden in het veranderen van ons gedrag en uiteindelijk ons karakter? Hoe biedt Christopher Huertz meer inzicht door ons stil te zetten bij onze diverse persoonlijkheden, de diepere wortels daarvan en de wegen tot groei? Hoe komen we überhaupt uit bij ons ware zelf, volgens Richard Rohr, in plaats van een of andere valse variant? Parker Palmer wil ons een weg wijzen naar een heel leven met ons hele zelf, maar hoe dan? Volgens Jonathan Sacks is het, tot slot, onze verantwoordelijkheid om niet alleen onszelf, maar ook de wereld heel te maken, wat schrijft hij over deze verantwoordelijkheid?
Bronnen van beproefde inspiratie
Door ons improviseren en reflecteren worden we stilgezet bij de noodzaak van en mogelijk de behoefte aan inspiratie. Je kunt niet improviseren en leven zonder inspiratie, zonder bezieling, geestdrift, dat wat jou ten diepste drijft. Hoe zit dat eigenlijk bij jou? En hoe zit dat in de geschiedenis: welke mensen hebben ons het meest geïnspireerd door de eeuwen heen? Ik kies ervoor om te kijken naar een aantal spirituele figuren uit de geschiedenis én een modern inspirerend pleidooi.
Wat kunnen we leren van Jezus, Boeddha, Moses, Mohammed of Rama als het gaat om karakter(vorming)? En is er hoop volgens Rutger – deugen we nu of niet? Hebben we een beetje karakter? En gaat het ons lukken om trouw te blijven?
Wat denk jij? Heb je tips, suggesties of ideeën, laat het me weten en mail me op mark@improvtheworld.nl.
